Pojęcie cen transferowych może być niejasne, zarówno ze względu na poziom skomplikowania przepisów, jak i w kontekście konkretnych sytuacji, w których ich stosowanie jest wymagane. Sprawdź, czym są ceny transferowe, jakich transakcji dotyczą i jakie wyjątki od ich stosowania są dopuszczalne.
Ceny transferowe – prosta definicja
Ceny transferowe to warunki transakcji, które mają wpływ na wysokość zysków i strat poszczególnych firm oraz na konkurencyjność grupy kapitałowej. Najczęściej o cenach transferowych mówi się w kontekście podmiotów powiązanych, bo to transakcji pomiędzy nimi w głównej mierze dotyczą. Jednakże zakres stosowania tego mechanizmu jest znacznie szerszy.
Do cen transferowych zalicza się zarówno same ceny kupowanych i sprzedawanych dóbr i usług, jak i wszystkie pozostałe warunki transakcji, wymagające wcześniejszego ustalenia, tj. wynagrodzenia, wyniki finansowe, wskaźniki finansowe, wartości niematerialne, wartości prawne itd.).
Pomimo, iż ceny transferowe nie są podatkami, to zależy od nich wysokość zobowiązań podatkowych, jakie muszą odprowadzić poszczególne podmioty. Z tego też powodu w polskim prawie zapisy dot. cen transferowych znajdują się w dwóch ustawach dotyczących podatków: Ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. ustawa o CIT) oraz w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. ustawa o PIT).
Podmioty powiązane – czyli jakie?
Ceny transferowe muszą być stosowane przede wszystkim w transakcjach między podmiotami powiązanymi. Za takie uznaje się podmioty należące do grupy kapitałowej, pomiędzy którymi zachodzą istotne zależności o charakterze kapitałowym lub osobowym.
O znaczącym wpływie można mówić wówczas, gdy decyzje i działania podejmowane w ramach jednego podmiotu mają istotne znaczenie dla drugiego podmiotu. Sytuacja taka ma miejsce np. wówczas, gdy podmiot A posiada co najmniej 25% udziału w kapitale podmiotu B, przy czym może to być własność bezpośrednia lub pośrednia. Znaczący wpływ to także posiadanie 25-procentowego prawa głosu w organach stanowiących, zarządzających lub kontrolujących podmiotu albo 25-procentowy udział w jego zyskach lub majątku.
Powiązanie osobowe ma natomiast miejsce wówczas, gdy w zarządzie, radzie nadzorczej lub innych istotnych organach dwóch podmiotów, zasiadają te same osoby, mające w efekcie ważny głos w funkcjonowaniu obu tych podmiotów.
Inne sytuacje wymagające stosowania cen transferowych
Nie tylko podmioty powiązane muszą stosować ceny transferowe. Obowiązek ten dotyczy również szeregu innych transakcji. Cel pozostaje ten sam: zapewnienie, że transakcja przebiegnie na warunkach rynkowych a wpływy do budżetu państwa tytułem podatków nie zostaną uszczuplone.
Ceny transferowe muszą być stosowane podczas transakcji z podmiotami niepowiązanymi, jeśli warunki transakcji ustalono lub narzucono na mocy negocjacji grupowych albo na skutek innych powiązań, nie dotyczących bezpośrednio dwóch zaangażowanych podmiotów. Obowiązek stosowania cen transferowych dotyczy również transakcji zawieranymi z podmiotami mającymi siedzibę na terenie tzw. rajów podatkowych, czyli krajów oferujących wyjątkowo dogodne warunki podatkowe. Dodatkowo ustalenia cen transferowych wymagają operacje takie jak restrukturyzacja czy poważna reorganizacja, połączenie, przejęcie lub podział spółek czy przekazywanie udziałów.
Warto mieć na uwadze, że ceny transferowe mogą obejmować nawet świadczenia nieodpłatne (takich jak udzielanie gwarancji, licencji lub poręczenia), jak również transakcje z osobami fizycznymi (np. z członkami zarządu).
Kiedy nie trzeba stosować cen transferowych?
Istnieje także szereg sytuacji, w których stosowanie cen transferowych nie jest wymagane, nawet jeśli dochodzi do transakcji z podmiotem powiązanym albo z firmą z raju podatkowego. Podstawowym czynnikiem decydującym o konieczności ustalania cen transferowych, jest wartość transakcji. Dla poszczególnych rodzajów transakcji ustalane są progi – poniżej nich nie ma obowiązku stosowania cen transferowych.
Dodatkowo podmioty powiązane mają możliwość korzystania z uproszczonych mechanizmów, jeśli transakcją jest pożyczka lub usługa o niskiej wartości. Są to tzw. safe harbour (bezpiecznie przystanie).
Przepisy dotyczące cen transferowych należą do najbardziej skomplikowanych w całej sferze podatków i finansów przedsiębiorstwa. Z tego też powodu warto korzystać ze wsparcia profesjonalnych podmiotów, oferujących szkolenia, audyty i opiekę nad firmą, jak również consulting i pomoc w ustalaniu procedur i polityki wewnętrznej.
Artykuł sponsorowany
